Ojczyzna: to działa w obie strony

„Ojczyzna jest to wielki-zbiorowy-Obowiązek” – pisał Cyprian Norwid. Cytat znany, może nawet podniszczony zbyt częstym używaniem. Witold Gombrowicz napisałby, że „to wcale niezła Myśl i z grzybkami dobra, tylko ją nieco przysmażyć i śmietanką podlać”. W sosie patriotycznym dobrze umaczana i na wypracowania się nada, i za temat maturalny może posłużyć. 

I przecież wielokrotnie służyła. Bo przecież wiadomo, o co chodzi 
– że patriotyzm, że razem, wspólnie, że my wszyscy dla ojczyzny, nikt się nie uchyla, że wszyscy, obowiązkowo, a jak wszyscy, to wszyscy, babcia też. Niby intelektualna łatwizna, a to Norwid przecież, Poeta, Myśliciel, Artysta, mający skłonność do Wielkich Liter, ciemnych myśli i patetycznego tonu. O co mu szło?