Pamiętamy o Marszałku

Pewnie mało kto dziś już wie, że to dzięki niemu wróciły do Polski z Francji prochy Juliusza Słowackiego. Kto ma świadomość, że po śmierci Józefa Piłsudskiego ogłoszono 6-tygodniową żałobę narodową? I że nie zabrakło osób, które ją zbojkotowały?

Kto pamięta, że pogrzeb Marszałka – w związku z przewiezieniem trumny z Warszawy do Krakowa, sprowadzeniem prochów matki marszałka do Wilna – rozciągnął  się na cały rok. Dopiero w pierwszą rocznicę śmierci Józefa Piłsudskiego jego serce zostało złożone w grobie jego matki na cmentarzu na Rossie w Wilnie.

Ciekawostki te przypomniał dr Szczepan Kalinowski, otwierając 24 maja w Archiwum Państwowym w Siedlcach wystawę „Józef Piłsudski i jego Legiony”. Przygotowaną z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości ekspozycję będzie można oglądać do końca października. Wstęp bezpłatny.

Niezliczona liczba artykułów, tysiące ulic, setki skwerów, dziesiątki zdjęć, pomników i kopców oraz dokumenty, poświadczające nadanie Honorowego Obywatelstwa - to najczęściej pokazywane pamiątki po Józefie Piłsudskim,

W Siedlcach Marszałek gościł co najmniej kilka razy. Na dworcu kolejowym w Siedlcach był witany przez starostę siedleckiego Józefa Felicjana Helbicha 26 marca 1919 r. Nocował w tym mieście z 19 na 20 sierpnia 1920 r., tuż po wyzwoleniu Siedlec spod krótkotrwałej okupacji sowieckiej. Pobyt ten upamiętnia zrekonstruowana tablica na budynku Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego, wykonana przez Mariana i Michała Gardzińskich. [Oryginalna jest podobno zakopana na podwórku za tą kamienicą.] 3 listopada 1922 r. Józef Piłsudski wręczył 22. Pułkowi Piechoty sztandar. 13 marca 1934 r. otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Siedlce i powiatu siedleckiego. W Siedlcach są też pomnik niepodległości, poświęcony Piłsudskiemu i tablica z jego popiersiem , wmurowana kilka miesięcy temu na budynku dawnego banku przy ul. Józefa.

- Na trasie od Siedlec do Białej Podlaskiej usypano Piłsudskiemu ok. 30 kopców. Z sześciu, jakie znajdowały się w naszym regionie, 3 udało się już odbudować – mówił, nie bez dumy dr Szczepan Kalinowski.

Znany historyk, regionalista, krajoznawca, kolekcjoner, 3-krotny laureat teleturnieju „Wielka Gra” i nagrody im. Ludomira Benedyktowicza zaprezentował w Archiwum Państwowym materiały, pochodzące z prywatnych zbiorów.

A że jest zawołanym gawędziarzem, przez blisko godzinę opowiadał o Józefie Piłsudskim i jego Legionistach, co wspominając o rodzinnym Międzyrzecu Podlaskim i Białej Podlaskiej, gdzie wykłada na AWF. 

Na kilkunastu planszach znajdziemy m.in. informacje o długiej drodze Polski do niepodległości, Legionach na unickim Podlasiu, Podlasiakach w Legionach, pamięci o I Brygadzie i Komendancie, działalności POW w regionie oraz Marszałku i Legionach w sztuce i literaturze narodowej. W dwóch gablotach możemy podziwiać zbiory, jakie wypożyczył siedleckiemu archiwum Szczepan Kalinowski. (Ana)