Pitolenie o Chopinie - najnowszy felieton Dariusza Kuziaka

Prezentujemy najnowszy felieton Dariusza Kuziaka.

Pitolenie o Chopinie

Polscy znakomici artyści organizują – może już zorganizowali – koncert, żeby pomóc imigrantom. Sądzić, że w obecnej sytuacji wspomogą swoją muzyką raczej pilnujących naszej granicy strażników, żołnierzy, policjantów, byłoby oczywiście naiwnością. Polscy artyści z zasady takich rzeczy nie robią. I z banalnego powodu nie będą łamali swojego honorowego kodeksu. Nie zaskakuje również hasło przewodnie koncertu, dowodzące współczucia oraz gruntownej znajomości przedmiotu: „Chopin też był uchodźcą”.

Co prawda, to prawda. Dzielny uchodźca Frycek też rąbał drzewa, by przedrzeć się przez zasieki, też ciął ruskim sekatorem druty i też rzucał kamieniami w pograniczników. Dowody na to zachowały się w Chopinowskiej korespondencji: „Paszport co dzień mi obiecują i co dzień od Annasza do Kaifasza drepczę dla odebrania tego, com w depozycie policji zostawił. Dziś jeszcze nowej dowiedziałem się rzeczy – że mój paszport tak gdzieś zarzucono, że go nie tylko nie odszukają, ale potrzeba, ażebym podał prośbę o wydanie mi nowego” – pisał twórca „Etiudy rewolucyjnej”.

O wyrazisty wizerunek zbuntowanego artysty bardzo troszczył się ojciec naszego kompozytora: "Ze względu na to, iż wyjechałeś przed zaburzeniami i żeś w nich nie brał żadnego udziału, cieszyłbym się, gdybyś zasięgnął w tej sprawie wiadomości, co łatwo zrobisz w ambasadzie. Przyznam Ci się, że nie życzyłbym sobie, byś przez niedbalstwo został zaliczony do liczby emigrantów. Nie lekceważ tego, proszę Cię, i donieś mi, co z tego wyniknie". 

Ale co tam uchodźca Chopin... Nie on jeden z naszych chował się po krzakach, a wśród kwiatów – co przenikliwie zauważył kolega Schumann – ukrywał armaty. Juliusz Słowacki, inny znany uchodźca, pisał do mamusi: "W Prusiech odebrano mi mój paszport i zatrzymano we Wrocławiu, obiecując dać nowy paszport pruski". A dalej na zachód jak się dostał? Oczywiście przebojem – "po długich korespondencyach odebrano z Berlina odpowiedź, żeby mnie puścić w dalszą drogę. Dano więc paszport do Francyi".

Takich uchodźców jak Chopin i Słowacki (Mickiewicza dorzućmy jeszcze, a co!) to ja rozumiem. Nie raz stałem w kolejce w konsulacie, druczkiem wypełniałem kwestionariusze i czekałem, całymi tygodniami, na wizę, by potem udać się na przejście graniczne. Mało widowiskowe to było – fakt, ale nie jestem przecież Chopinem. 

Artyści oczywiście powinni się wspierać, to zrozumiałe. Skoro Chopin był uchodźcą, to z tego prosty wniosek, że uchodźcy są Chopinami, a co najmniej Chopinowi równi. Solidarność zawodowa zobowiązuje. Jeszcze niedawno przekonywano nas co prawda, że ludzie po białoruskiej stronie są lekarzami, inżynierami, matematykami... Ale nie bądźmy drobiazgowi. Są zdolni i na kompozytorów w mig się przekwalifikowali. Skala ogromna, interpretacje i wykonania różnorodne – od con amore po furioso. W telewizyjnych migawkach doskonale to widać. Mam nawet wątpliwości, czy nie nazbyt skromnie swój muzyczny geniusz prezentują.

Naprawdę żal, że tegoroczny Konkurs Chopinowski został już rozstrzygnięty. Na wszelki wypadek ogłosiłbym to wirtuozom na granicy. Może to jakoś ostudzi ich twórcze zapały.

DARIUSZ KUZIAK