Niska emisja – duży problem?

Nastał październik, a wraz z nim piękna polska złota jesień. Za oknem spadające liście przypominają o sezonie grzewczym, którego niestety często rozpoznawalnym znakiem jest niska emisja.

Niska emisja to emisja pyłów zawieszonych oraz szkodliwych gazów na wysokości do 40 metrów nad ziemią, a więc na wysokości kominów domków jednorodzinnych. Zanieczyszczenia te kumulują się na niewielkiej wysokości, w bezpośrednim sąsiedztwie ludzi. Głównym źródłem pyłów zawieszonych są domowe piece i inne paleniska, które są wykorzystywane do ogrzewania naszych domów i w których to spala się niejednokrotnie słabej jakości paliwo – węgiel, a także jego pochodne, w postaci miału czy (na szczęście rzadziej już) mułu. Spalanie złej jakości paliw stałych – pochodnych węgla, węgla o niskiej wartości energetycznej czy mokrego drewna, przyczynia się do powstawania niskiej emisji. Wzmożony ruch samochodowy, spowodowany wyborem ciepłego, komfortowego auta zamiast roweru czy zbiorowej komunikacji miejskiej podczas podróży do pracy czy szkoły, również jest jedną ze składowych powstawania zjawiska niskiej emisji. Dokonanie tych dwóch wyborów naraz, czy któregokolwiek z nich – spalanie złej jakości paliw w starych nieekologicznych piecach i kotłach oraz wybór transportu spalinowego, indywidualnego na rzecz roweru czy komunikacji miejskiej ma ogromny wpływ na nasze zdrowie.

Jakie są konsekwencje niskiej emisji?

Najbardziej niebezpieczne dla zdrowia człowieka są pyły, których średnica jest mniejsza od średnicy ludzkiego włosa. Mowa tu o pyłach zawieszonych PM10 i PM2,5 oraz innych niebezpiecznych gazach czy substancjach, takich jak: dwutlenek siarki, tlenek azotu bądź metale ciężkie, które przyczyniają się m.in. do: podrażnień gardła, oczu, zapalenia płuc, a przy długotrwałym narażeniu na wdychanie zanieczyszczonego powietrza nawet nowotworów układu oddechowego i zawałów serca. Badania, które zostały przeprowadzone przez Uniwersytet Kolorado w Boulder dowodzą, że zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego zmieniają mikrobiom jelitowy w okresie niemowlęcym, co może prowadzić do otyłości, alergii oraz cukrzycy. Szacuje się, że w ciągu ostatniego roku z powodu zanieczyszczeń powietrza zmarło przedwcześnie 46 tysięcy osób, co w porównaniu do liczebności mieszkańców miasta Siedlce stanowi 59% wszystkich mieszkańców.

Co pozwoli ograniczyć niską emisję?

Istnieje wiele sposobów na ograniczenie niskiej emisji oraz poprawę stanu środowiska. Uchwała antysmogowa jest jednym z narzędzi, które wskazuje, jakie działania należy podjąć, aby minimalizować zanieczyszczenia powietrza. Ustalone w niej terminy wskazują, do kiedy dozwolone jest używanie określonej klasy kotła. Pamiętajmy, że kotły pozaklasowe można eksploatować wyłącznie do końca tego roku. Po 1 stycznia 2023 r. będzie możliwe używanie wyłącznie kotłów 3, 4, 5 klasy wg normy PN-EN 303-5:2012 oraz ekoprojektu. Od 11 listopada 2017 roku w nowo budowanych domach, bądź wymieniając stary piec na nowy, można montować tylko kotły spełniające wymagania ekoprojektu. Najlepszym rozwiązaniem, aby minimalizować zanieczyszczenia powietrza, jest zmiana systemu ogrzewania na bardziej ekologiczny w postaci ogrzewania gazowego, podłączenia do miejskiej sieci ciepłowniczej, czy też zainstalowanie wspomnianego już kotła na paliwo stałe, spełniającego wymagania ekoprojektu. Jednakże, w dzisiejszych czasach, zmiana kotła na paliwo stałe na ogrzewanie gazowe czy podłączenie do sieci cieplnej może być wyjątkowo trudne, chociażby ze względów ekonomicznych i ogólnej sytuacji na rynku energetycznym. Czy to oznacza, że nic nie możemy zrobić?  Absolutnie nie, istnieje kilka sposobów, które możemy wdrożyć w życie, pomimo trudnej sytuacji, która spotyka nas wszystkich. Pamiętajmy, aby w miarę naszych możliwości wybierać paliwo jak najlepszej jakości oraz wysokiej wartości energetycznej. Ogrzewając dom drewnem, bądź używając go do rozpalenia w piecach i kotłach z załadunkiem ręcznym, zawsze używajmy drewna i jego pochodnych o wilgotności nie większej niż 20%. Inaczej rzecz ujmując, spalajmy tylko drewno suche, najlepiej sezonowane. Kolejnym rozwiązaniem jest zmiana sposobu rozpalania w piecu z rozpalania od dołu na tzw. palenie od góry. Metoda ta wymaga o wiele więcej wysiłku i cierpliwości obsługującego piec, jednakże fizyka spalania opału w tej metodzie jest o wiele bardziej skuteczna. Innymi słowy, niebezpieczne substancje, które podczas spalania od dołu nie dopalają się w piecu i wydostają się na zewnątrz, w tej metodzie spalane są właśnie w urządzeniu, a tym samym mniej ich wydostaje się do atmosfery z naszego komina. Pamiętajmy również o tym, że nasze piece czy kotły nie zostały technicznie przystosowane do spalania odpadów. Wrzucenie do pieca kartonu po mleku nie tylko zanieczyści nasze urządzenie, ale przede wszystkim przyczyni się do emisji szczególnie niebezpiecznych substancji do atmosfery. Temperatura spalania w domowych piecach i ich budowa techniczna nie zostały przystosowane do spalania odpadów, gdyż do tego służą specjalnie zaprojektowane spalarnie odpadów. Ograniczenie niskiej emisji to nie tylko zmiana systemu ogrzewania na bardziej ekologiczne, ale również wybór niskoemisyjnych form transportu. Analizy NIK (Najwyższa Izba Kontroli) z 2020 roku wskazują, iż 57% przebadanych w 2019 roku pojazdów osobowych i dostawczych z terenu miasta Krakowa nie spełniało norm w zakresie tlenków azotu, a 45% z nich węglowodorów, które to, m.in. przyczyniają się do powstawania nowotworów. Im więcej pojazdów spalinowych na drogach, tym bardziej przyczyniamy się do powstawania niskiej emisji. W miarę naszych możliwości wybierajmy publiczny transport zbiorowy, zamiast indywidualnego. Transport ten owszem, zalicza się do pojazdów spalinowych (choć coraz częściej możemy spotkać również pojazdy elektryczne), jednak liczba osób korzystająca z jednego przejazdu jest większa niż w statystycznym 5-osobowym aucie, a tym samym przyczynia się to do ograniczenia zanieczyszczeń powietrza. Jeszcze lepszym rozwiązaniem, które nie tylko poprawi jakość powietrza, ale również bardzo korzystnie wpłynie na nasze zdrowie jest rower. W 2020 roku opublikowano wnioski z badania, które przeprowadzono na Uniwersytecie Otago w Nowej Zelandii. Podczas badania sprawdzono, jaki środek transportu w drodze do pracy wybierają mieszkańcy wyspy. Naukowcy przeanalizowali historię 3,5 miliona osób w wieku produkcyjnym, w okresie do pięciu lat po spisach ludności w latach: 1996, 2001 i 2006. Wyniki były zaskakujące, ponieważ okazało się, że jedynie 3% badanych osób deklarowało, że jako środek transportu do pracy wybiera rower. Jak się okazało, to właśnie w grupie osób, które korzystały z jednośladowego transportu do pracy, zaobserwowano śmiertelność niższą aż o 13%. Badania jednoznacznie wskazują na dobroczynny wpływ nie tylko na środowisko, ale i zdrowie użytkowników „dwóch kółek”. Zatem, komu nie straszny październikowy wiatr i niższe temperatury, niech wsiada na rower, a swym wyborem może nie tylko poprawić stan swojego zdrowia, ale również przyczynić się do zmniejszenia zanieczyszczeń powietrza.

Co w przypadku, kiedy chciałbym wymienić piec? Czy mogę liczyć na dofinansowanie?

Urząd Miasta Siedlce dofinansowuje inwestycje związane ze zmianą istniejącego systemu ogrzewania, opartego na spalaniu paliwa stałego. Ponadto Urząd Miasta dofinansowuje inwestycje, związane z budową przyłącza kanalizacyjnego do miejskiej sieci kanalizacji sanitarnej oraz inwestycje związane z zakupem i montażem instalacji solarnej lub fotowoltaicznej. Dofinansowania są przeznaczone dla mieszkańców miasta Siedlce, a szczegóły można znaleźć na stronie Urzędu Miasta: siedlce.pl, w zakładce: „Ochrona środowiska”.

Istnieje również możliwość pozyskania dofinansowania w programie Czyste Powietrze. Jest to ogólnopolski program, dofinansowujący wymianę starych i nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo stałe, na nowoczesne źródła ciepła oraz na przeprowadzenie termomodernizacji budynku. Szczegóły zamieszczono na stronie internetowej: czystepowietrze.gov.pl

#niskaemisja #czystepowietrze #smog #uchwalaantysmogowa #zanieczyszczeniapowietrza #Mazowszepomaga #programywsparcia #solidarnośćmazowiecka