Perfekcjonizm - czym jest, jak wyjść z pułapki perfekcjonizmu

Perfekcjonizm jako taki nie jest zaburzeniem, choć często towarzyszy różnym zaburzeniom – w tym zaburzeniom obsesyjno-kompulsywnym.

Nie każdy perfekcjonista jednak cierpi na tego typu zaburzenie, to znacznie bardziej rozległy i skomplikowany temat. Sam perfekcjonizm często bywa przez otoczenie postrzegany jako cecha pozytywna i bardzo pożądana. W końcu wszyscy lubią, gdy praca jest dobrze wykonana, projekt dopięty na ostatni guzik i wszystko wykonane jest porządnie. Perfekcjonizm jednak nie jest po prostu wykonywaniem rzeczy jak należy. Warto to mieć na uwadze. Czym w takim razie jest perfekcjonizm? Przeczytaj!

Osoby, które zawsze wywiązują się ze swoich obowiązków na najwyższym poziomie są z reguły bardzo cenione. To w końcu dobrzy pracownicy i osoby, na których można polegać niezależnie od okoliczności. Sprawia to, że perfekcjonizm bywa postrzegany jako dobra cecha i coś, co warto w sobie rozwijać. Prawda jednak jest nieco mniej optymistyczna i nieco bardziej złożona. Perfekcjoniści mogą tkwić w pułapce, z której nie są w stanie się wydostać.

Czym jest perfekcjonizm?

Perfekcjonizm to coś, co charakteryzuje perfekcjonistów. A perfekcjoniści to osoby, które wszystko muszą mieć zrobione absolutnie idealnie. Nie istnieją dla nich kompromisy, nie zgadzają się na półśrodki. Wychodzą z założenia, że jedynym akceptowalnym poziomem jest absolutna perfekcja.

A absolutna perfekcja jest stanem, którego nigdy nie da się osiągnąć. Zawsze jest coś, co można poprawić, zrobić inaczej i po prostu lepiej. To wszystko sprawia, że perfekcjonista nigdy nie jest zadowolony.

Perfekcjoniści stawiają przed sobą nierealnie wysokie wymagania, do spełnienia których dążą za wszelką cenę, ale nigdy tak naprawdę nie są w stanie im sprostać. Narzucają sobie ogromną presję, która powoduje, że są coraz bardziej zestresowani i nigdy tak naprawdę nie są w stanie odpocząć.

Jako szefowie i rodzice mogą te same nierealistyczne wymagania narzucać swoim pracownikom i dzieciom. Mogą bardzo źle reagować na wszelkie odstępstwa od idealnego wzorca, zupełnie nie biorąc pod uwagę tego, że nie da się osiągnąć absolutnego ideału.

Taka osoba bardzo dobrze czuje się w świecie, w którym wszystko ma swoje miejsce i każde odstępstwo od ustalonego wzorca może być postrzegane jako ogromny problem czy wręcz zniewaga.

Perfekcjonista będzie obsesyjnie dążył do osiągnięcia celów. Będzie też bardzo stawiał sobie bardzo wysokie wymagania. Może to sprawić, że będzie wybitnym na pewnym polu – może zostać wybitnym naukowcem, sportowcem, artystą czy po prostu odnosić ogromne sukcesy na różnych polach. Jednocześnie są to też osoby, które mogą nigdy nie być z siebie zadowolone, bo widzą albo pierwsze miejsce i bycie absolutnie najlepszym, albo sromotną porażkę i nic pomiędzy.

Perfekcjonizm paradoksalnie może też stać na drodze do osiągnięcia ogromnego sukcesu. W takim przypadku osoba tak bardzo się stara, że jest bardzo zestresowana. A stres i ogromna presja mogą powodować, że dana osoba wypadnie o wiele gorzej niż by mogła.

Przyczyny perfekcjonizmu

Z reguły perfekcjonizm rozwija się w dzieciństwie. Może być efektem wychowywania przez oboje rodziców-perfekcjonistów lub w sytuacji, gdy perfekcjonistą jest jeden z rodziców. Może być też efektem nadmiernego krytycyzmu ze strony rodziców.

Dziecko musi czuć się kochane bezwarunkowo i bezpieczne. Jeśli czuje, że jest kochane nie za to, że jest, ale za to, jak się zachowuje jego rozwój może zostać bardzo poważnie zaburzony. Dziecko, które czuje, że musi zasłużyć na miłość, które czuje, że musi być idealne, bo kochane jest tylko wtedy, gdy odnosi sukcesy i spełnia oczekiwania swoich rodziców i najbliższego otoczenia, może rozwinąć w sobie właśnie perfekcjonizm. Może rozwinąć też szereg innych problemów i zaburzeń – w tym niską samoocenę, zaburzenia lękowe, problemy z zaufaniem czy depresję.

Perfekcjoniści to osoby, które często wychodzą z założenia, że są coś warte tylko wtedy, gdy odnoszą sukcesy, gdy żyją tak, by spełnić nierealnie wysokie wymagania własne i innych. Każda porażka, potknięcie, każdy najmniejszy problem może w ich oczach rosnąć do rangi ogromnej katastrofy i być powodem załamania. A takie przekonania i sposób myślenia często przejmują już we wczesnym dzieciństwie.

Jak sobie radzić z perfekcjonizmem?

Perfekcjonizm jest problemem, nawet jeśli z boku wszystko wygląda dobrze. Nie ma nic złego w tym, że dąży się do osiągnięcia sukcesów i dobrego wykonywania swoich obowiązków. Jednak jeśli wymagania są nierealne, a więc nie do spełnienia, a i tak za wszelką cenę starasz się je spełnić, czujesz stres i ogromną presję – to już problem. Nie musisz być perfekcyjny, by być najlepszą wersją samego siebie. Jako perfekcjonista możesz o tym nie pamiętać lub wręcz nie zdawać sobie z tego sprawy, a to duży błąd.

Żeby rozpocząć swoją przemianę i wyrwać się z piekła perfekcjonizmu warto zacząć od terapii. Więcej informacji na temat terapii znajdziesz tutaj: https://psychoterapiacotam.pl/psychoterapeuta-warszawa/.

Podczas terapii możesz zrozumieć skąd biorą się Twoje problemy i odnaleźć w sobie siłę o tego, by zacząć pracować nad zmianą. A w tej pracy zawsze będzie Ci towarzyszył wykwalifikowany psychoterapeuta. Nie będziesz sam, pamiętaj jednak, że musisz być zmotywowany. Żadna zmiana nie przyjdzie sama, wszystko jest efektem ciężkiej pracy.