Ze wszystkich rocznic rocznice solidarnościowe świętować jest najtrudniej. Oglądamy się za siebie, sporządzamy bilans, ale nic się nie zgadza. Wiemy, mamy niezbitą pewność, że coś wielkiego, niespotykanego się wydarzyło 30 lat temu, fakty są znane, czyny i rozmowy spisane, żyją jeszcze bohaterowie (choć już nie wszyscy) tamtych sierpniowych dni - ale nazwać, opisać tego fenomenu, który mamy świętować, nie potrafimy. Fenomen Solidarności wymyka się między wierszami.
Ukłony dla panny „S”
Artykuł drugiej potrzeby
0000-00-00 00:00:00
liczba odsłon: 2698
PRL nie miał kłopotu z rocznicami. Świętował fałszywie, ale głośno, szumnie i na cały regulator. Na przekór faktom i cały w czerwonej aureoli. W pochodzie, masowo, na trybunach i ze sztandarami.
Solidarnościowe rocznice – zupełnie na odwrót - nieodmiennie podszyte są niepewnością. Jakąś goryczą, którą trudno przełknąć. Nutą żalu, że już nie dorastamy do tamtych miesięcy i lat.
Nie trzeba z tego powodu nikogo potępiać. To może nawet dobrze.
Ta niepewność to znak, że w ludziach, którzy się kiedyś do Panny „S” przyznawali, na zawsze zostały te – jak mówi Poeta – „włókna duszy i chrząstki sumienia”: skłonność do skomplikowanych rachunków sumienia, wrażliwość, skrupulatność, z jaką rozliczają swoje zapomniane postulaty i niespisane zamiary i ulotne marzenia.
Jak miało być, a jak wyszło? Co zostało z ideałów i marzeń? Co zrobiliśmy z naszych lotnych snów i tęsknot? Chodziło o wolność dla Europy Wschodniej czy tylko o tańsze wołowe z kością i wczasy w Bułgarii? Wrażliwi mają trudniej.
Drażliwi zresztą też. Ktoś za Solidarność przepraszał. Ktoś poczuł się oszukany. Kogoś naprawdę oszukano. Inny świętować nie może, bo właśnie stracił pracę. A nie o to przecież, do licha, chodziło. Jeszcze inny odwraca się tyłem, bo państwo prawa okazało się bezsilne, a już nie może patrzeć na ten brak sprawiedliwości. Tylu przecież zabito, sponiewierano, upodlono. Czy ktoś za to odpowiedział? Bohaterowie są w poniewierce, a komuchom włos z głowy nie spadł. Tego mierżą jałowe spory, a tamten tak się zapamiętał, że bliźniemu póki życia nie poda ręki. Więc jak tu świętować, jak się cieszyć?
A niech tam, na przekór wszystkiemu – w trzydziestą rocznicę kłaniam się Solidarności. Czapką do ziemi. Po polsku.
