Prezentacja pomnika. Fot. J. Pycka
Dziś na terenie byłego obozu koncentracyjnego w Treblince po raz pierwszy w historii odbyła się uroczystość poświęcona pamięci Romów pomordowanych podczas II wojny światowej. Pod patronatem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego zorganizował ją Związek Romów Polskich z siedzibą w Szczecinku.
Podczas II wojny światowej w Treblince zginęło ponad 900 tysięcy ludzi, głównie narodowości polskiej i żydowskiej. Ich pamięć od lat wspomina się podczas corocznych uroczystości. Dotychczas nie mówiono w Treblince o romskich ofiarach nazistów.
– Romowie przez wiele lat nie chcieli pamiętać o swej tragicznej historii. Chcieli o niej zapomnieć. Specjalnie o tym nie mówiliśmy. Jednak czasy się zmieniają. Młode pokolenie Romów chce znać dzieje swojego narodu, bo każdy naród ma prawo je znać – mówi prezes Związku Romów Polskich z siedzibą w Szczecinku, Roman Chojnacki.
Dziadek Romana Chojnackiego był więźniem Treblinki, udało mu się uciec z obozu.
Na uczczeniu pamięci pomordowanych przodków, z powodów osobistych, zależało nie tylko Romanowi Chojnackiemu. Zaangażowany w obchody był także przewodniczący Zarządu Głównego Stowarzyszenia Mniejszości Romów w Polsce Jan Paczkowski:
– Do dziś pamiętam to tak, jakby to się działo kilka miesięcy temu. Jestem rodowitym warszawiakiem. Podczas wojny z rodziną mieszkaliśmy w gettcie. Pięćdziesiąt osób z mojej rodziny - wujkowie, dziadkowie, bracia, babcie – wszyscy zostali wywiezieni do Treblinki i zamordowani – mówi Jan Paczkowski.
Obchody rozpoczęły się od odśpiewania hymnów: romskiego i polskiego. Po powitaniu gości przez Romana Chojnackiego, wystąpił romski zespół muzyczny.
Odsłonięta została tablica pamiątkowa ufundowana przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. W programie znalazł się modlitwa po romsku, złożenie wieńców przez delegacje.
Druga część obchodów odbyła się w budynku Muzeum Walki i Męczeństwa od wykładu Krzysztofa Bukowskiego z IPN „Zagłada Romów w Treblince”. Profesor dr Jacek Wilczur, honorowy Dyrektor Instytutu Pamięci i Dziedzictwa Romów oraz Ofiar Holocaustu, opowiedział o udziale Romów w oddziałach partyzanckich w czasie II wojny światowej.
Więcej w kolejnym papierowym i e-wydaniu „TS”. (jp)