Helena Dyżewska
Siedlce
Dariusz Kuziak
0000-00-00 00:00:00
liczba odsłon: 3610
Mogiła Heleny Dyżewskiej na starym siedleckim cmentarzu
12 maja 2009 r. minęła 60. rocznica śmierci Heleny Dyżewskiej
– wcześniej właścicielki, później wieloletniej kierowniczki
siedleckiej „Jedynki”; szkoły, która w swojej historii
była najpierw szkołą elementarną, później powszechną,
wreszcie - podstawową, by po ostatniej reformie stać się gimnazjum.
W roku 1904 inżynier Józef Formiński założył w Siedlcach polską szkołę elementarną. Najprawdopodobniej, choć trudno mieć pewność stuprocentową, była ona pierwszą taką szkołą w mieście. Oprócz niej istniało w Siedlcach tylko kilka rządowych szkół, w których uczyli Rosjanie, po rosyjsku. Wiadomo, że założona przez Formińskiego szkoła przez pewien czas znajdowała się pod zarządem Polskiej Macierzy Szkolnej. Później placówką przez pewien czas opiekowała się właścicielka Krzymosz, Maria Zaleska. Szkoła mieściła się w małym drewnianym domu przy ul. Warszawskiej 72. Jedną z trzech nauczycielek była Helena Dyżewska. W 1907 r. Dyżewska zdecydowała się przejąć szkołę na własność. Oświatową placówkę opuściła po 28 latach, przechodząc na emeryturę w 1935 roku.
Okres przełomu
W 1907 r. późniejsza „Jedynka” była zaledwie szkołą dwuklasową, w której uczyło się 140 uczniów. Odchodząc na emeryturę Helena Dyżewska opuściła stanowisko kierownika Szkoły Powszechnej nr 1 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Siedlcach. W 14 oddziałach tej szkoły uczyło się wtedy 675 dzieci. W szkole, która miała 8 izb lekcyjnych i 8 sal pomocniczych (pracowni), uczyło 12 nauczycieli. Trzy dekady między rokiem 1904 a 1935 to w dziejach siedleckiej oświaty okres przełomu i niewyobrażalnego awansu. Nie dokonałby się on bez takich nauczycieli jak Helena Dyżewska.
Zostało Ci do przeczytania 74% artykułu
Aby przeczytać całość kup e-wydanie nr 21/2009: