20 lat historii w fotografii

Wśród setek fotografii, jakie możemy oglądać na wystawie "Ludzie. Wydarzenia. Przemiany. 20 lat fotografii Gazety Wyborczej", są zdjęcia polityków, goszczących w naszych powiatach i tych pochodzących z naszego terenu.

Zdjęcie Bronisława Geremka podczas kampanii wyborczej do Sejmu i Senatu w czerwcu 2001 przeszło do historii dzięki temu, że ówczesny przewodniczący Unii Wolności pojawił się w Garwolinie na... motocyklu  (fot. Sławomir Kamiński). Jarosław Kaczyński został sfotografowany przy stole biesiadnym w Liwie, tuż po tym, jak 17 czerwca 2008 otworzył w Węgrowie pierwszy w Polsce Punkt Obsługi Wyborców (POW)  (fot. Robert Kowalewski).  Czemu akurat to zdjęcie ilustrowało tekst "Prezes PiS jedzie w Polskę"? - zobaczcie sami. 

Fotografia zrobiona Wojciechowi Olejniczakowi z LiD w gospodarstwie rolnym Ryszarda Gryczka w Celinach koło Łukowa (fot. Sławomir Kamiński) również pokazuje polityka biesiadującego - tym razem z kieliszkiem w ręku za stołem w mieszkaniu pana Gryczki.  

Jarosław Kalinowski z rękami złożonymi w geście napięcia i oczekiwania na konwencji wyborczej PSL fot. Wojciech Olkuśnik i jako kandydat na prezydenta na tonących w zieleni żywopłotu plakatach wyborczych w Hucie im. T. Sendzimira w Krakowie fot. Grażyna Makara. Wreszcie Grzegorz Skwierczyński w biało-czerwonym krawacie wśród osób, trzymających pudełka z listami poparcia dla kandydatury Andrzeja Leppera w Państwowej Komisji Wyborczej w Warszawie fot. Sławomir Kamiński. 

Wydawałoby się, że na wystawie, dokumentującej 20 lat historii Polski i świata, zdjęć z naszego regionu z całą pewnością nie znajdziemy. Tymczasem nie dość, że są, to jeszcze okazują się świetnymi fotografiami reporterskimi. Porozwieszane na ścianach w tematycznych boksach, poupinane tuż pod sufitem hali lub wyświetlane na monitorach telewizyjnych, czarno-białe i kolorowe - przyciągają wzrok i robią wrażenie. Wszystkie. 

Na wystawie nie brakuje też zdjęć, zrobionych Józefowi Oleksemu. Pierwsze z nich, autorstwa Sławomira Kamińskiego, pokazuje ówczesnego Marszałka Sejmu, który 24 listopada 2004 opuszcza sąd po rozprawie lustracyjnej. Na drugim Piotr Mazur uwiecznił przewodniczącego SdRP, Józefa Oleksego na spotkaniu przedwyborczym w Gdańsku z dwoma długowłosymi blondynkami i białą filiżanką z kawą czy herbatą, która przykryła mu w tym momencie nos i usta.

Na prezentowanych zdjęciach kilkakrotnie dostrzeżemy także urodzoną w Kolonii Krypy pod Węgrowem Danutę Wałęsową. Towarzyszy mężowi, gdy ten 22 grudnia 1990 r. składa w Sejmie przed Zgromadzeniem Narodowym przysięgę prezydencką fot. Krzysztof Miller i Sławomir Sierzputowski oraz razem z nim świętuje 25-lecie przyznania mu Pokojowej Nagrody Nobla. 

Oprócz fotografii, wykonanych przez reporterów "Gazety Wyborczej" na wystawie umieszczono również zdjęcia, wykonane przez fotografów amatorów. Jak wyjaśnili organizatorzy wystawy, dlatego, że ujmują szczerością i tempem reakcji na zastaną sytuację oraz... ku zastanowieniu dla zawodowców.

Wystawa nie ma swojej chronologii. Ma za to wielu bohaterów. Wielkich Polaków: Czesław Miłosz, Jerzy Turowicz, Krzysztof Kieślowski, Leszek Kołakowski, Jerzy Giedroyć, Wisława Szymborska, Andrzej Wajda. Aktorów - np. Agnieszka Grochowska, Olgierd Łukaszewicz, Borys Szyc, Paweł Wilczak. Dziennikarzy - np. Monika Olejnik i Marcin Meller. Sportowców - np. Dariusz Michalczewski, Dominika Misterska czy A obok nich górników i górniczki - w kopalni i w domu, urzędników, nauczycielki, rolników, feministki, Romów, bezrobotnych i wielu anonimowych przechodniów. 

Kolejnym bohaterem wystawy są emocje zbiorowe - wydarzenia polityczne (zaskakująco niewiele osób zastrzymywało się przy tym dziale fotografii; jedna z oglądających wystawę kobiet powiedziała wręcz do męża: "o nie, chodźmy stąd, mam dosyć panów polityków"), religijne czy sportowe. Niekończące się debaty o: polskiej szkole, reformie służby zdrowia - sprytnie zestawione z sukcesem transplantologicznym prof. Zbigniewa Religi, Kościele, homofobii, lustracji i antysemityzmie. I codzienność - tak podobna, a jednocześnie inna u każdego z nas. Głównym bohaterem wystawy jest jednak prowadząca do wolności - tej politycznej, i tej osobistej - zmiana, podkreślona sekwencjami fotografii sprzed dwóch dekad zestawionymi z obrazami współczesności. 

Wystawa „Ludzie, wydarzenia, przemiany. 20 lat fotografii »Gazety Wyborczej«" wystartowała 11 maja w warszawskiej Zachęcie. Do 29 sierpnia można ją oglądać, od poniedziałku do piątku w godz. 10-18 oraz w soboty w godz. 10-16, w hali nr 3 Międzynarodowych Targów Poznańskich (wejście przez przeszklony Hol Wschodni). Później odwiedzi ona kolejno: Kraków - wrzesień 2009, Gdańsk - październik 2009, Łódź - listopad 2009, Katowice - grudzień 2009 i Wrocław - styczeń 2010.
Wstęp wolny. (Ana)